​

ევროპული ურთიერთსამართლებრივი დახმარებაe 

​

სისხლის სამართლის საკითხებში ურთიერთდახმარების შესახებ ევროპული კონვენცია, რომელიც ხელმოწერილია სტრასბურგში 1959 წლის 20 აპრილს ევროპის საბჭოს ფარგლებში, ითვალისწინებს, რომ ხელშემკვრელი სახელმწიფოები ერთმანეთს უწევენ ყველაზე ფართო იურიდიულ დახმარებას სისხლის სამართლის საკითხებში დანაშაულების გამოძიებისა და განსჯის მიზნით. ოპტიმალურ პირობებში. კონვენციის 26-ე მუხლის თანახმად, საფრანგეთმა და შვეიცარიამ მიმართეს ორმხრივ შეთანხმებას.    

​

32 ქვეყანაში მოქმედი ტექსტი, უპირველეს ყოვლისა, ეხება მოთხოვნის წერილებს, რომლებიც ურთიერთდახმარების ყველაზე გავრცელებული საშუალებაა. ეს განმარტებულია, როგორც „მისია, რომელსაც ინსტრუქციების ფუნქციებზე პასუხისმგებელი ორგანო აძლევს სხვა უფლებამოსილებას, განახორციელოს ინფორმაციის გარკვეული აქტები, რომელთა შესრულებაც მას არ სურს ან თავად არ შეუძლია“. ამგვარად, კონვენცია განსაზღვრავს (მუხლი 3), რომ თხოვნის მიმღები სახელმწიფო იღებს ვალდებულებას „შეასრულოს მისი კანონმდებლობით გათვალისწინებული ფორმებით სისხლის სამართლის საქმესთან დაკავშირებული მოთხოვნის წერილები, რომლებსაც მიმართავენ მას განმცხადებლის სასამართლო ორგანოები და რომელთა მიზანია გამოძიების აქტების განხორციელება ან ექსპონატების, ფაილების ან დოკუმენტების მიწოდება". 

​

ამასთან, კონვენციის მე-5 მუხლი უფლებას აძლევს ნებისმიერ ხელშემკვრელ სახელმწიფოს იტოვებს უფლებას გარკვეული პირობებით დაექვემდებაროს მოთხოვნის წერილების შესრულება ობიექტების ჩხრეკის ან ამოღების მიზნით. 

ხელშეკრულების შინაარსი ასევე მოიცავს ურთიერთდახმარების სხვა ფორმებს: 

- იურიდიული დოკუმენტების მიწოდება - კერძოდ ამონაწერები სისხლის სამართლის ჩანაწერებიდან სისხლის სამართლის საქმის კონტექსტში; 

- საპროცესო დოკუმენტების ან სასამართლო გადაწყვეტილებების მიწოდება ან ურთიერთდახმარება მოწმეების, ექსპერტებისა და ბრალდებულების გამოცხადებასთან დაკავშირებით; 

- დენონსაცია დევნის მიზნებისთვის, რომელიც შემოღებულია კონვენციის 21-ე მუხლით, რომელიც საშუალებას აძლევს სახელმწიფოს მოსთხოვოს სხვა ხელშემკვრელ სახელმწიფოს, აღძრას სამართალწარმოება იმ პირის წინააღმდეგ, რომელმაც დანაშაული ჩაიდინა მომთხოვნ ქვეყანაში, შემდეგ შეაფარებს თავს მოთხოვნის მიმღებ ქვეყანაში. საიდანაც არ შეიძლებოდა მისი ექსტრადირება, თუ ის იყო, მაგალითად, ამ სახელმწიფოს მოქალაქე.

 

კონვენციის მე-15 მუხლი (სათაური V) ასევე განსაზღვრავს, რომ იუსტიციის სამინისტროდან იუსტიციის სამინისტროს მიმართავენ მოთხოვნის წერილებს, გარდა გადაუდებელი შემთხვევისა, როდესაც მოთხოვნის წარდგენა შესაძლებელია უშუალოდ სასამართლო ხელისუფლებისგან სასამართლოს მიმართ._cc781905- 5cde-3194-bb3b-136bad5cf58d_

და ბოლოს, დახმარების გაწევაზე ნებისმიერი უარი უნდა იყოს დასაბუთებული (მუხლი 19).

 

 

მოთხოვნები შესრულებულია წერილობით, გადაცემული და შესრულებული უშუალოდ ეროვნული სასამართლო ხელისუფლების მიერ. 

მოთხოვნები დაკავებულთა დროებითი გადაყვანის ან ტრანზიტის შესახებ და ნასამართლობის შესახებ შეტყობინებების გადაცემის შესახებ უნდა გაიაროს კავშირის ქვეყნების ცენტრალური ორგანოები. 

​

გადაუდებელ შემთხვევებში, მოთხოვნა შეიძლება გაკეთდეს ინტერპოლის ან ნებისმიერი სხვა კომპეტენტური ორგანიზაციის მეშვეობით, ევროკავშირის შესახებ ხელშეკრულების წესების შესაბამისად. 

 

კავშირის ქვეყანა, საიდანაც დახმარებას ითხოვენ (მოთხოვნილი ქვეყანა) უნდა შეესაბამებოდეს კავშირის იმ ქვეყნის მიერ მითითებულ ფორმალობას და პროცედურებს, რომელმაც გააკეთა მოთხოვნა (მომთხოვნი ქვეყანა) და შეასრულოს იგი რაც შეიძლება მალე, იმის გათვალისწინებით, რომ ვადები მითითებულია რაც შეიძლება საუკეთესოდ. 

 

პროცედურულ დოკუმენტებთან დაკავშირებით, კავშირის ქვეყნები უშუალოდ ფოსტით უგზავნიან იმ პირებს, რომლებიც იმყოფებიან კავშირის სხვა ქვეყნის ტერიტორიაზე, მათთვის განკუთვნილი დოკუმენტები. ზოგიერთ შემთხვევაში, მოთხოვნის მიმღები ქვეყნის კომპეტენტური ორგანოები პასუხისმგებელნი არიან ამ დოკუმენტების გაგზავნაზე. 

 

სასამართლო ორგანოს ან კავშირის ქვეყნის ცენტრალურ ორგანოს შეუძლია პირდაპირი კონტაქტი დაამყაროს კავშირის სხვა ქვეყნის პოლიციასთან ან საბაჟო ორგანოსთან, ან, სამართალწარმოებასთან დაკავშირებული ურთიერთდახმარების მოთხოვნის შემთხვევაში, სხვა ადმინისტრაციულ ორგანოსთან. ევროკავშირის ქვეყანა.

  კავშირის ქვეყნებს შეუძლიათ სპონტანურად გააზიარონ ინფორმაცია სისხლის სამართლის დასჯადი ქმედებებისა და ადმინისტრაციული სამართალდარღვევების შესახებ, რომლებზეც სანქცია ან მოპყრობა პასუხისმგებელია მიმღები ორგანო.

 

ურთიერთდახმარების სპეციფიკური ფორმები

• კავშირის სხვა ქვეყანაში აღმოჩენილი მოპარული საგნები ხელმისაწვდომია მომთხოვნი ქვეყნისთვის მათი მფლობელთან დაბრუნების მიზნით. 

• მომთხოვნი ქვეყნის ტერიტორიაზე დაკავებული პირი, ხელისუფლებასთან შეთანხმებით, შეიძლება დროებით გადაიყვანონ ქვეყანაში, სადაც მიმდინარეობს გამოძიება. ერთ-ერთი ქვეყნის მიერ მოთხოვნის შემთხვევაში, დაინტერესებული პირის თანხმობა იქნება მათი გადაცემის აუცილებელი პირობა. 

• მოწმე ან ექსპერტი შეიძლება მოისმინოს ევროკავშირის სხვა ქვეყნის სასამართლო ხელისუფლებამ ვიდეოკონფერენციით, თუ ეს არ ეწინააღმდეგება მოთხოვნის მიმღები ქვეყნის ფუნდამენტურ პრინციპებს და თუ ყველა მონაწილე თანახმაა._cc781905-5cde -3194-bb3b-136bad5cf58d_

• კონტროლირებადი მიწოდება ნებადართულია ევროკავშირის სხვა ქვეყნის ტერიტორიაზე სისხლის სამართლის გამოძიების კონტექსტში, რომელიც დაკავშირებულია ექსტრადიციასთან დაკავშირებულ დანაშაულებებთან.

• ორ ან მეტ ქვეყანას შეუძლია შექმნას ერთობლივი საგამოძიებო ჯგუფი კონკრეტული მიზნით და შეზღუდული ვადით მათ შორის დადებული საერთო შეთანხმების საფუძველზე.

• გამოძიება ასევე შეიძლება ჩატარდეს აგენტების მიერ, რომლებიც მოქმედებენ საიდუმლო ან ფიქტიური პირადობის ქვეშ, იმ პირობით, რომ ისინი შეესაბამება ეროვნულ კანონმდებლობას და პროცედურებს. 

• სატელეკომუნიკაციო კომუნიკაციები შეიძლება ჩაითვალოს კავშირის სხვა ქვეყნის კომპეტენტური ორგანოს მოთხოვნით, რომელიც დანიშნულია ამისათვის კავშირის ამ ქვეყანაში.